Vaccine là vàng lỏng năm 2021

Từ năm 2014, Jürgen Stock là người lãnh đạo Tổ chức Cảnh sát hình sự quốc tế (Interpol). Trước đó vị luật sư này là phó chủ tịch Cục Hình sự Liên bang Đức. Trước khi học đại học ông từng là cảnh sát hình sự tại bang Hessen và đã có nhiều kinh nghiệm trong cuộc đấu tranh chống tội phạm.

Thưa ông Stock, cách đây đã lâu ông từng cảnh báo về các cuộc tấn công mạng ngày càng tăng và cũng cảnh báo về tội phạm hình sự liên quan đến đại dịch corona. Phải chăng chỉ là vấn đề thời gian cho đến khi Cơ quan quản lý dược Châu Âu (EMA) bị hacker tấn công?

Mọi tổ chức phải tính đến việc sớm hay muộn sẽ bị bọn hacker tấn công. Các tổ chức, cơ quan có liên quan nhiều đến sự khắc phục cuộc khủng hoảng corona, sẽ càng bị bọn tội phạm nhòm ngó, thí dụ các cơ quan, phòng thí nghiệm, các cơ sở nghiên cứu, các trường đại học, các bệnh viện và ngay cả các trường học.

Điều gì đã xảy ra với EMA, thưa ông?

Rất tiếc tôi không thể bình luận về các quá trình đang diễn ra.

Ông có thể nói gì về tội phạm liên quan đến đại dịch này?

Trong cuộc đời làm nghề lâu năm của mình, tôi chưa bao giờ chứng kiến một hiện tượng nào như thế này: Virus lây lan từ châu Á sang tất cả các châu lục và đi theo chúng là làn sóng tội phạm, có thể nói về một sự song hành như vậy giữa đại dịch và tội phạm. Ngay từ những phút đầu tiên, các nhóm tội phạm đã tính chuyện làm thế nào để kiếm chác từ Covid-19. Thay vì như trước đây làm thuốc giả, nay chúng nhanh như chớp chuyển sang làm các loại chất khử trùng giả, thuốc diệt virus giả và các loại khẩu trang rẻ tiền. Hồi tháng ba, khi chúng tôi gồm 90 quốc gia cùng phối hợp hành động chống hàng giả, hàng nhái, chúng tôi đã phát hiện hàng bảo hộ y tế phục vụ chống dịch Corona bị làm giả trị giá 15 triệu đôla. Trong các lĩnh vực khác, chúng tôi cũng phát hiện tội phạm lợi dụng đại dịch để gây án.

Chính xác là như thế nào, thưa ông?

Trước kia chúng hay dùng chiêu trò “bà cháu", lừa đảo qua điện thoại. Gọi điện báo cháu bị tai nạn, cần nhanh chóng có tiền để điều trị. Ngay nay chúng gọi điện cho các ông bà già, báo cho họ thân nhân bị corona đang ở bệnh viện, sẽ có người tới nhận tiền để nộp viện phí. Một ví dụ khác là bọn tội phạm mạng còn dễ thâm nhập vào máy tính cá nhân tại các gia đình, mạng lưới của doanh nghiệp. Và nếu như trong cuộc khủng hoảng corona này, các nước có sự giúp đỡ về tài chính thông qua cổng internet một cách dễ dàng thì cũng sẽ thu hút hoạt động của bọn tội phạm.

Cụ thể chúng sẽ làm như thế nào?

Thí dụ chúng dùng danh tính đã lấy cắp được để đệ đơn xin tài trợ hoặc chúng nhử những người làm đơn trên các trang internet giả sau đó đòi lệ phí nộp đơn một cách phi pháp.

Bọn tội phạm hình sự đã đánh hơi thấy cơ hội làm ăn trong chiến dịch tiêm chủng này chưa, thưa ông?

Vaccine là vàng lỏng trong năm 2021. Đó là thứ quý giá nhất sẽ được phân phối trong năm tới. Bọn Mafia và các tổ chức tội phạm khác đã chuẩn bị cho vụ này rồi. Tội phạm phát triển mạnh mẽ với việc vận chuyển vaccine đi các nơi. Chúng ta sẽ chứng kiến các vụ trộm, đột nhập nhà kho và cũng sẽ chứng kiến các vụ cướp vaccine trong quá trình vận chuyển; nạn tham nhũng sẽ bùng nổ tràn lan ở nhiều nơi nhằm nhanh chóng có được thứ hàng hóa quý giá này. Ngay cả trước khi có các loại vaccine chính thức được công nhận bọn tội phạm đã lưu hành các loại vaccine giả.

Ai mua mấy thứ đó?

Các bệnh viện có các nhà cung cấp của mình sẽ không làm chuyện đó. Tại những nơi mà lâu nay vẫn có hệ thống phân phối thuốc ổn định thì bọn tội phạm khó có cơ hội để thâm nhập. Hoạt động thông qua mạng Internet thì việc xóa dấu vết ban đầu tương đối đơn giản.

Những thứ hàng giả có thể tiêu thụ qua Internet trên khắp thế giới mà không tốn mấy công sức. Cho nên không có gì ngạc nhiên khi bọn tội phạm đẩy mạnh làm ăn trên địa bàn này, có phải vậy không, thưa ông?

Trong thực tế vị trí địa lý và đường biên giới thực sự không còn là vấn đề nữa. Trong hoạt động tội phạm trước đây bọn tội phạm phải di chuyển. Giờ đây vấn đề này có thể tiến hành tại bất cứ nơi nào trên thế giới. Và việc chứng minh lại rất khó khăn.

Thưa ông, tại sao?

Khi tôi còn là một điều tra viên trẻ, chúng tôi đã khoanh vùng hiện trường để tiến hành công việc điều tra của mình. Chúng tôi lấy dấu vân tay và ADN, phỏng vấn nhân chứng ở gần hiện trường. Những thứ đó không tồn tại trong lĩnh vực ảo. Dữ liệu kỹ thuật số dễ bốc hơi. Bọn tội phạm có thể di chuyển cấu trúc máy chủ mà chúng sử dụng từ nước này sang nước khác, chúng có thể mua các công cụ, người ta không nhất thiết còn phải là chuyên gia mới làm được điều này.

Trong đó có những loại gì thưa ông?

Thí dụ như các loại phần mềm về tống tiền hay hù dọa. Nếu như nó hoạt động không ổn thì người ta có thể yêu cầu dịch vụ sửa chữa khắc phục sự cố cần thiết. Tội phạm mạng giờ đã trở thành một dịch vụ. Thực tế chúng ta đang phải đối phó với một cuộc chạy đua giữa an ninh mạng và tội phạm hình sự trên toàn thế giới. Tội phạm mạng là một thị trường có mức tăng trưởng kinh khủng.

Xin ông đưa ra một con số?

Điều này quả thật khó, vì con số ngầm cao lắm. Không phải bất cứ tổn hại tư nhân nào cũng được trình báo với cảnh sát và nhất là không phải mọi doanh nghiệp khi bị tấn công đều báo cảnh sát.

Thưa ông, vì sao?

Một phần vì các doanh nghiệp lo bị ảnh hưởng đến danh tiếng của mình. Đã có một số trường hợp chỉ số chứng khoán của doanh nghiệp bị sa sút mạnh khi vụ tấn công mạng bị lộ ra ngoài. Mặt khác cơ quan cảnh sát phải làm việc tốt hơn, cần phải làm rõ nguyên nhân dẫn đến vụ tố cáo. Thí dụ không nên làm tê liệt máy chủ để bảo vệ chứng cứ. Cũng cần chú ý đến nhu cầu được bảo mật của doanh nghiệp. Tôi thành thật khuyên các doanh nghiệp khi đối diện với một cuộc tấn công mạng nhất thiết thông báo cho cơ quan cảnh sát. Chỉ có như thế mới có thể bắt được thủ phạm và phá hủy mô hình kinh doanh của chúng. Qua đó những thông tin quan trọng về các dạng tấn công sẽ giúp chúng tôi  thu thập, tích lũy kinh nghiệm, điều này có thể áp dụng để tăng cường an ninh mạng cho các doanh nghiệp khác.

Vậy các công ty phải làm gì nếu xảy ra sự cố?

Trong mỗi ngân hàng đều có nút báo động mầu đỏ để sử dụng trong trường hợp xẩy ra một vụ cướp ngân hàng theo kiểu kinh điển. Một nút tương tự để liên lạc với cơ quan cảnh sát, hiểu theo nghĩa bóng, mỗi khi xẩy ra tấn công mạng đối với doanh nghiệp.

Interpol hành động cụ thể như thế nào để bảo vệ các doanh nghiệp trước các vụ tấn công mạng?

Trong hợp tác quốc tế chúng tôi đã đóng cửa hàng loạt các diễn đàn - Darknet. Những cuộc điều tra về vấn đề này rất phức tạp và tốn kém và chỉ có thể tiến hành thông qua một Champions League của cảnh sát.

Thưa ông, đó là những ai?

Tôi không muốn đề cập cụ thể về ai cả. Nói chung nhu cầu bồi dưỡng cho an ninh mạng và nhu cầu đối với lực lượng Công nghệ thông tin ở mọi nơi trên thế giới đều cao. Đối với chúng tôi điều quan trọng là sự hợp tác với lĩnh vực tư nhân. Chúng tôi vận hành nền tảng cảnh báo sớm toàn cầu với các nhà cung cấp dịch vụ bảo mật CNTT toàn cầu và các công ty viễn thông trong Trung tâm Đổi mới Interpol của chúng tôi ở Singapore. Bất cứ khi nào chúng tôi phát hiện ra phần mềm độc hại mới ở châu Á, chúng tôi sẽ đưa ra cảnh báo vì thường chỉ là vấn đề thời gian trước khi phần mềm này xuất hiện ở các khu vực khác trên thế giới. Chúng tôi cũng đang làm việc với Diễn đàn Kinh tế Thế giới tại Geneva để xây dựng một nền tảng nhằm liên kết cảnh sát và khu vực tư nhân ở cấp độ toàn cầu.

Có vẻ như công việc còn bề bộn

Để bắt được thủ phạm là một quá trình tốn rất nhiều công sức. Do đó Interpol cần có sự hỗ trợ tài chính bền vững và lâu dài hơn từ 194 quốc gia thành viên.

Interpol có nhận được hỗ trợ đó không?

Đây là một quá trình liên tục. Năm 2019, chúng tôi đã nhận được một khoản tài trợ đáng kể của nước Đức, qua đó đạt được tiến bộ trong việc phân tích các tệp. Điều này cũng mang lại một khoản tiết kiệm cho các quốc gia thành viên, bởi vì sau đó không một nước nào phải làm điều này một mình. Không nhà nước nào có thể đơn phương độc mã đối đầu với những hiện tượng này. Nó cũng giống như một đại dịch, như biến đổi khí hậu và tình trạng di dân. Chỉ có thông qua các giải pháp toàn cầu mới có thể giải quyết được những vấn đề này.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã cắt hỗ trợ cho một số thể chế đa phương. Ông ta đối xử với Interpol như thế nào?

Hoa Kỳ là quốc gia nộp lệ phí thành viên cho Interpol cao nhất. Hoa Kỳ luôn ủng hộ chúng tôi một cách mẫu mực.

Nguồn bài và ảnh: https://www.wiwo.de/politik/europa/corona-kriminalitaet-der-impfstoff-ist-das-fluessige-gold-2021/26737064.html

Theo tiasang.vn

NGUYỄN HOÀI dịch