Lương Văn H phạm tội “Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức” và “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”

Thứ nhất, hành vi của Lương Văn H đủ yếu tố cấu thành tội “Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức” bởi vì:    

Về khách thể: Hành vi làm giả giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của H đã xâm phạm hoạt động của cơ quan, tổ chức trong lĩnh vực quản lý hành chính cơ quan Nhà nước về con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác.  Đối tượng tác động trong vụ án này là tài liệu giả.

Về mặt khách quan: Lương Văn H đã có hành vi cung cấp thông tin, hình ảnh cho một người không rõ nhân thân, lai lịch thông qua mạng xã hội Facebook để người này làm giả Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số CY 238915, do Sở Tài nguyên và Môi trưởng tỉnh Đ cấp ngày 19/3/2021. Sau đó H đã dùng giấy chứng nhận giả thế chấp vay của chị Nguyễn Thị L trú tại phường A, thị xã B 300 triệu đồng. Sau khi hết thời hạn vay H không có khả năng trả nợ nên chuyển nhượng lại thửa đất trên cho chị L để khấu trừ nợ.

Về mặt chủ quan: H thực hiện hành vi với lỗi cố ý.

Về chủ thể: H có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi theo BLHS quy định.

Thứ hai, hành vi của Lương Văn H phạm thêm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” bởi vì:         

Tại mục 10 Phần 1 Công văn số 212/TANDTC-PC ngày 13/9/2019, Hội đồng Thẩm phán TANDTC đã giải đáp: “Hành vi làm giả giấy tờ, tài liệu của cơ quan, tổ chức để lừa đảo chiếm đoạt tài sản đã xâm phạm vào 02 khách thể khác nhau được Bộ luật Hình sự bảo vệ (quy định tại Điều 174 và Điều 351 của Bộ luật Hình sự), nên nếu hành vi đó có đủ các yếu tố cấu thành tội phạm thì bị xử lý hình sự về cả tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174) và tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; tội sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức (Điều 341)”.

Tại Công văn số 233/TANDTC-PC ngày 01/10/2019 của Hội đồng Thẩm phán TANDTC hướng dẫn:

“- Trường hợp người thực hiện 01 hành vi nhưng thỏa mãn dấu hiệu cấu thành của nhiều tội phạm thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội nặng hơn…

- Trường hợp người thực hiện nhiều hành vi (chuỗi hành vi) một cách liên tục, kế tiếp nhau về mặt thời gian, trong đó, hành vi trước là tiền đề, điều kiện để thực hiện hành vi sau thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự về nhiều tội tương ứng với từng hành vi, nếu mỗi hành vi đều có đủ các yếu tố cấu thành tội phạm.

H có hành vi sử dụng tài liệu giả để lừa đảo là một sự kiện phạm tội với việc thực hiện một chuỗi hành vi; trong đó, việc H làm giả giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã đủ yếu tố cấu thành tội “Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức”. Trên cơ sở kết quả của việc làm giả giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, H đã dùng giấy chứng nhận giả nhằm thuyết phục chị L tin đó là thật để thế chấp vay tiền nhằm chiếm đoạt tài sản 300 triệu đồng. H đã thực hiện 02 hành vi và hành vi trước là tiền đề của hành vi sau.

Nếu H không làm giả giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sẽ không có “thông tin không đúng sự thật” đưa ra nhằm thuyết phục chị L tin là thật. Việc làm giả giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đem đi thế chấp vay tiền, sau đó khi hết thời gian vay không có khả năng trả nợ nên chuyển nhượng lại thửa đất để khấu trừ nợ là thủ đoạn gian dối của tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Hành vi sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức để lừa đảo chiếm đoạt tài sản không được quy định là hành vi khách quan trong cấu thành cơ bản cũng không được quy định là tình tiết định khung tăng nặng của tội danh nặng hơn. Do đó, nếu chỉ xử lý người có hành vi sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức để lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo khoản 1 Điều 174 BLHS (không có các tình tiết định khung tăng nặng khác) sẽ dẫn đến việc xử lý không bao quát và bảo vệ toàn diện các khách thể đã bị xâm hại.

Như vậy, hành vi của Lương Văn H đã phạm vào tội “Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức” và “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo khoản 1 Điều 341 BLHS và điểm a khoản 3 Điều 174 BLHS.

Trên đây là ý kiến trao đổi của tác giả về bài viết, rất mong nhận được ý kiến tranh luận của bạn đọc và đồng nghiệp.

*Tòa án quân sự Quân khu 1

Tòa án nhân dân tỉnh Thái Nguyên xét xử vụ án hình sự - Ảnh: BTN

NGUYỄN THỊ YẾN HOA*